http://gkma4702

.tripod.com
 
 
 
Step-up Step-Down Transformer
หม้อแปลงไฟฟ้า
 

คือ เครื่องมือสำหรับเพิ่ม หรือลดความต่างศักย์ไฟฟ้าหระแสสลับ ให้สูงขึ้นหรือต่ำลง โดยอาศัยการเหนี่ยวนำไฟฟ้าระหว่างขดลวด มีส่วน ประกอบง่ายๆ คือแกนเหล็กอ่อน ตัดเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัสกลางกลวง โดยมากมัดจะใช้แผ่นเหล็กอ่อนบางๆ หลายๆ แผ่นอันซ้อนกัน แกนเหล็กอ่อน มีหน้าที่รวมเส้นแรงแม่เหล็กจากขดลวดที่ 1 ไปเหนี่ยวนำให้เกิดกระแสในขดลวดที่ 2, ทั้ง 2 ข้างของแกนเหล็ก มีขดลวดหุ้มฉนวนบางพันไว้ ข้างหนึ่งมีจำนวนรอบมาก อีกข้างหนึ่งมีจำนวนรอบน้อย

ขดลวดต้านที่ต่อกับแหล่งกำเนิดไฟฟ้า A.C. เรียกว่า ขดลวดปฐมภูมิ (Primary Coil) ขดลวดอีกขดหนึ่งเรียกว่า ขดลวดทุติยภูมิ (Secondary Coil)

หม้อแปลงนี้ เราจะใช้แปลงไฟขึ้นหรือแปลงไฟลงก็ได้ แล้วแต่เราจะต่อกระแสสลับเข้าทางไหน

ก. หม้อแปลงขึ้น (Step-up Transformer) ต้องต่อกระแสไฟสลับเข้าทางขดลวดน้อย รอบ ในกรณีนี้ ขดลวดน้อยรอบ จะเป็นขดลวดที่ 1 (Primary Coil, ขดลวดปฐมภูมิ) จะมีกระแสไฟฟ้าสลับเกิดขึ้นในขดลวดที่ 2 หรือขดลวด ทุติยภูมิ (Secondary Coil) โดยการเหนี่ยวนำและมีความต่างศักย์สูงขึ้น เพราะขดลวดที่ 2 มีจำนวนรอบมากกว่าขดลวดที่ 1
   
ข. หม้อแปลงลง (Step-down Transformer) ต้องต่อกระแสไฟฟ้าสลับให้ขดลวด มากรอบ เป็นขดลวดที่ 1 ดังนั้น ขดลวดน้อยรอบ จะเป็นขดลวดที่ 2, ขดลวดที่ 2 จะมีแรงเคลื่อนไฟฟ้าต่ำลง เพราะมีจำนวนรอบขดลวดน้อยกว่า
   
       
จากรูปข้างล่างนี้ขดลวดด้านซ้ายมือเป็นขดลวดที่เราป้อนแรงดันไฟฟ้าที่เราต้องการจะแปลงเข้าไปเรียกว่าขดลวดปฐมภูมิสำหรับขดลวดด้านขวามือ เป็นขดลวดที่เราต้องการจะทำให้เกิดแรงเคลื่อน ไฟฟ้าเหนี่ยวนำขึ้น หรือเป็นความต่างศักย์ไฟฟ้า ที่จะได้ออกมา เรียกว่า ขดลวดทุติยภูมิ